Michał Kleofas Ogiński

Książę Michał Kleofas Ogiński urodził się w 1765 roku w Guzowie, w pobliżu Warszawy - stolicy Rzeczypospolitej. Pomimo tego, że przeznaczono go do służby dyplomatycznej, aby poszedł w ślady swojego ojca Andrzeja, uczył się gry na fortepianie u Józefa Kozłowskiego i na skrzypcach początkowo u Giovanni Giornovichiego, a później u Viottiego. Wbrew wcześnie ujawnionego talentu improwizatorskiego w grze na fortepianie, jako arystokrata nigdy nie zastanawiał się nad możliwością kariery muzycznej. Mając zaledwie 21 lat został wybrany posłem na Sejm a rok później poślubił Izabelę Lasocką z Brzezin w centrum Polski. Pierwszą misję dyplomatyczną w roku 1789 odbył do Hagi i Londynu. 

Wrócił do Warszawy, gdzie kontynuował działalność polityczną. Jego improwizacje, a szczególnie polonezy przeznaczone bardziej do słuchania niż do tańca, stały się bardzo popularne ze względu na ich smak, melodykę i delikatność. Jego pierwszym sukcesem, który zapewnił mu międzynarodową sławę, był Polonez Nr 1 F-Dur, nazwany Polonezem Śmierci (co wynikło z całkowicie nieuzasadnionej pogłoski, że popełnił samobójstwo z powodu jakiegoś romansu!).

Michał Kleofas Ogiński,

portert Józefa Grassiego.  

Podczas Powstania Kościuszkowskiego, które Ogiński określał jako Polską Rewolucję, walczył przeciw siłom Katarzyny II, dowodząc częścią wojsk na północy Litwy i powodując zamęt na rosyjskim zapleczu. Ostatecznie, po przegranej wojnie Rzeczypospolita Polski i Litwy została podzielona pomiędzy Rosję, Prusy i Austrię - całkowicie przestając istnieć. Ogiński zapracowawszy sobie u Rosjan na wyrok śmierci, uciekł do Wiednia w przebraniu służącego jakiejś damy. Następne pięć lat spędził bez grosza na wygnaniu, podróżując do Włoch, Konstantynopola, na Bałkany i po całej Europie, kończąc w Paryżu, szukając sposobu odbudowy Polski poprzez dyplomację. Gdy to zawiodło, udało mu się spotkać z żoną, Izabelą w posiadłości jej rodziców w Brzezinach, wtedy w Prusach, gdzie ich dwaj synowie, Tadeusz i Franciszek Ksawery – znany jako Xavier – urodzili się kolejno w roku 1800 i 1801. Kiedy tego roku car Aleksander I objął tron w Rosji, Ogiński, którego małżeństwo z Izabelą rozpadło się i zakończyło rozwodem, poprosił o pozwolenie powrotu do domu. Car chętnie się zgodził, nie tylko rehabilitując Ogińskiego, ale mianując go senatorem w Petersburgu. Udało mu się odzyskać rodzinny majątek w Zalesiu znajdującym na Litwie w połowie drogi między Wilnem a Mińskiem. Osiadł tam z drugą żoną, Włoszką z urodzenia Marią Neri, niedawno owdowiałą po towarzyszu broni Ogińskiego Kajetanie Nagurskim.  

Muzyka grała bardzo ważną rolę w życiu Zalesia, gdzie powstała większość kompozycji Ogińskiego. 
Tam w 1803 roku urodziło się ich pierwsze dziecko, Amelia, a następnie Emma, Ireneusz i Ida. Ogiński nie utrzymywał kontaktu ze swoją pierwszą rodziną. 

Car obiecał Ogińskiemu odbudowę państwa Polsko-Litewskiego, powierzając mu zajęcie się edukacją w zachodnich prowincjach Rosji.

Zalesie

Ogiński uważał się bardziej za polityka niż muzyka i czuł, że zawiódł swym życiem. Muzyka była dla niego rozrywką, jednakże jego Polonez a-moll przetrwał próbę czasu, będąc do dnia dzisiejszego najbardziej znanym i kochanym utworem muzycznym pochodzącym z krajów słowiańskich.

KATALOG KOMPOZYCJI

LISTA UTWORÓW

Materiały opublikowane za zgodą Iwo Załuskiego. Przekład Andrzej Marek Hendzel.

Publikacje Andrzeja Załuskiego Publikacje Iwo Załuskiego Nagrania CD Kompozycje